Glossarium
Hieronder een lijst met vreemde woorden. De basale uitleg doet niet overal recht aan de volledige betekenis van de term, maar het mag een praktische hulp zijn bij het lezen van Dedalo.
Bailo
Vertegenwoordiger van Venetië in Constantinopel
Bey
Bey is een gouverneur, administratief hoofd van een regio of provincie (sancak).
Beylerbey
“Bey der Beys”, gouverneur-generaal of onderkoning over een gebied dat verschillende sancaks verenigt. Bijvoorbeeld Rumelia.
Conversos
Veelal gedwongen tot het Christendom bekeerde Joden van het Iberisch schiereiland.
Devshirme
Rekruteringssysteem ook bekend als bloedbelasting, waarbij jongens tussen hun achtste en hun dertiende uit hun geboortestreek, veelal de Balkan, werden meegevoerd naar Constantinopel om daar te worden opgeleid als strijder en dienaar van de sultan. Zij werden doorgaans janitsaar en konden binnen het Ottomaans bestuur doorstromen, vergelijk Sokollu, tot het hoogte leidinggevende kader.
Endaze
Ottomaanse lengte-eenheid. 650 mm.
Franken
Lange tijd de Turkse benaming voor west-Europeanen, niet beperkt tot de inwoners van het koninkrijk Frankrijk.
Janitsaar
Elite infanteriekorps binnen het Ottomaanse Rijk, gevormd door strijder die als jongen in het kader van de Devshirme waren overgebracht naar het hart van het Ottomaanse rijk.
Kapudan Pasha
Grootadmiraal van de Ottomaanse vloot.
Ladino
Het ladino is een Sefardische taal die gebruikt werd door Sefardiische Joden in de diaspora. Verwant aan het Spaans zoals het Jiddisch aan het Duits verwant is.
Nazar
Oogvormig amulet dat moet beschermen tegen het boze oog en breder beschouwd als beschermend tegen kwade invloeden. Meestal gemaakt van blauw glas.
Neziekien
In de Misjna wordt een codificatie gegeven van de mondeling overgeleverde Joodse wetten. De codificatie vindt zijn uiteindelijke vorm in de derde eeuw na Christus. De Neziekien is de vierde van zes in de Misjna onderscheiden hoofdordes en behandelt “schades”, onregelmatigheden en civiel en crimineelrechtelijke aangelegenheden.
Rumelia
Europees deel van het Ottomaanse rijk dat ruwweg overeen komt met de gehele Balkan. Rumelia werd bestuurd door een beylerbey of onderkoning.
Sancak
Provincie volgens Ottomaanse bestuursrechtelijke indeling.
Soubashi
Janitsaar, vergelijkbaar met een politiechef. Hij is belast met de orde in Constantinopel gedurende de uren dat het licht is.
Spahi
Verzamelnaam voor verschillende Ottomaanse cavalerie-eenheden.
Tchavouch
Afgeleid van het Turkse çavuş. Boodschapper namens de sultan van het Ottomaanse rijk.
De Tosafot en de Pesakim van Isaiah di Trani ben Mali
Talmoedcommentaren van de beroemde Italiaanse Talmoedist Isaiah di Trani ben Mali de oudere (c.1180-c.1250)
Uskok
Van oorsprong Kroatische vrijheidsstrijders, in de richting van de kust gedreven als gevolg van de uitbreiding van het Ottomaanse rijk. In ongeregelde dienst van het Habsburgse rijk opererend vanuit de vesting Klis achter Spalato. Later vinden zij hun toevlucht in het Habsburgse Segna. Piraterij vormt een steeds essentiëler deel van de activiteiten van de Uskok. Ook Ragusijnse en Venetiaanse schepen zijn onveilig voor de kleine wendbare boten van de Uskok.